11 Kasım 2024 tarihinde Azerbaycan’ın Bakü şehrinde başlayan ve 22 Kasım 2024 tarihinde tamamlanması beklenen, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kapsamındaki 29. Taraflar Konferansı (COP29); müzakerelerin uzaması nedeniyle gecikmeli olarak 24 Kasım 2024 tarihinde tamamlandı. COP29, dünyanın dört bir yanından hükümetler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör temsilcileri ve uzmanları bir araya getirerek, iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki kararlılığı pekiştiren önemli bir zirve oldu. Bu toplantıda alınan kararlar, iklim finansmanından toplumsal cinsiyet eşitliğine, karbon piyasalarından enerji teknolojilerine kadar geniş bir yelpazede etkili eylemleri içeriyor.
COP29’da Alınan Kararlar
1. İklim Finansmanı ve Hedefler
COP29, gelişmekte olan ülkelere yönelik finansmanı artırma kararıyla dikkat çekti. Bu kapsamda:
- 2035 yılına kadar yıllık en az 300 milyar ABD doları hedeflenirken, uzun vadede bu miktarın 1,3 trilyon ABD doları seviyesine çıkarılması planlandı.
- “Bakü Finans Hedefi” ile bu finansmanın sürdürülebilir bir çerçevede sağlanması için yeni mekanizmalar oluşturuldu.
2. Küresel Durum Değerlendirmesi
Paris Anlaşması hedeflerine yönelik ilerlemenin ölçüldüğü Küresel Durum Değerlendirmesi, beklentilerin aksine sonuçlandırılamadı. Bu konudaki müzakereler 2025 Bonn görüşmeleri ve COP30’a ertelendi.
3. Paris Anlaşması’nın 6. Maddesi ve Karbon Piyasaları
- Ulusal Katkı Beyanları’nın uygulanmasında gönüllü iş birliğini mümkün kılan 6. madde için operasyonel düzenlemeler onaylandı.
- Karbon piyasalarının işleyişi netleştirilerek, emisyon azaltım hedeflerinin daha hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirilmesine olanak sağlandı.
4. Toplumsal Cinsiyet ve İklim Eylemi
Toplumsal cinsiyet eşitliği, iklim eylemine entegre edilmeye devam ediyor:
- Lima Toplumsal Cinsiyet Çalışma Programı 10 yıl süreyle uzatıldı.
- COP30’a sunulmak üzere yeni bir Toplumsal Cinsiyet Eylem Planı hazırlanması kararlaştırıldı.
5. Kayıp ve Zarar Fonu
İklim değişikliğinin yol açtığı zararları telafi etmek amacıyla oluşturulan fonun 2025 yılı itibarıyla tam faaliyete geçmesi için gerekli düzenlemeler tamamlandı. Avustralya ve İsveç’in liderliğinde, fona 730 milyon doları aşan katkılar sağlandı.
Fosil Yakıtlar ve Yenilikçi Enerji Teknolojileri
1. Fosil Yakıtların Azaltılması
COP29’da fosil yakıt kullanımının azaltılmasına yönelik daha güçlü taahhütler beklenirken, petrol üreticisi ülkelerin direnci nedeniyle bu hedefler somutlaştırılamadı.
2. Enerji ve Teknoloji
Enerji depolama, hidrojen teknolojileri ve enerji ağları gibi alanlarda yenilikçi taahhütler öne çıktı:
- Yeşil Dijital Eylem Beyannamesi, dijital araçların emisyonları azaltma ve dayanıklılığı artırma amacını desteklemek üzere onaylandı.
Finansman, Ticaret ve KOBİ’ler
1. Dayanıklı Şehirler
Dayanıklı şehirler oluşturmayı hedefleyen COP29 MAP Bildirgesi, kentsel alanlarda iklim eylemini desteklemek için iş birliklerini güçlendirdi.
2. Küresel İklim Finansmanı
- Çok Taraflı Kalkınma Bankaları, 2030’a kadar yıllık 170 milyar dolar finansman taahhüt etti.
- Asya Kalkınma Bankası ve Azerbaycan bankacılık sektörü, projelere ciddi katkılar sundu.
3. Yeşil Geçiş ve KOBİ’ler
“Bakü İklim Finansmanı, Yatırım ve Ticaret Girişimi”, KOBİ’lere yeşil dönüşüm süreçlerinde destek sağlamak için duyuruldu.
COP29 ve Gelecek Adımlar
COP29, iklim değişikliğiyle mücadelede yeni bir dönem başlatırken, bazı konuların çözümü ileri tarihlere bırakıldı. Özellikle finansman mekanizmalarının genişletilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin entegrasyonu ve karbon piyasalarının etkin kullanımı, COP29’un uzun vadeli etkileri arasında yer alıyor.
Erka Group olarak, COP29’un sonuçlarını yakından takip ederek yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomi hedeflerimize katkı sağlamak için çalışmaya devam ediyoruz.